ნართის სახეობები 

გახსოვთ ჰანს კრისტიან ანდერსენის «გარეული გედები»? ზღაპარში არის მომენ ტი, როდესაც დამ, ძმების (გედების) გადასარჩენად, უნდა   დაკრიფოს  ჭინჭარი, დაართოს    მისგან   ძაფი  და   მოქსოვოს გრძელმკლავებიანი პერანგები ძმებისა თვის. დიახ, დღეს მექნება საუბარი ჭინჭარის შესახებ. (გაგრძელება –თეთრი რამი)

   ეს ერთ–ერთი უძველესი ბოჭკოვანი მცენარეა,რომელიც ადამიანმა ისწავლა საუკუნეების წინ დაემუშავენინა და მისგან ძაფი მიეღო.

  დიდი ბრიტანეთის დე მონფორის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა შექმნეს ქსოვილი, რომელიც ნაწილობრივ იმ მცენარისგან შედგება, რომელსაც ბავშვობიდან ვერიდებით. ქსოვილი, რომელიც ჭინჭრის ბოჭკოს შეიცავს, არ ისუსხება, ამასთან, ბამბისაზე გაცილებით გამძლე და იაფია. ჭინჭარი სწრაფად იზრდება, არ სჭირდება ხშირი მორწყვა და სასუქით ნიადაგის განოყიერება.  25%-ით მსუსხავი მცენარისგან შედგება, ხოლო 75%-ით – ნატურალური შალისგან, ამიტომ ერთ-ერთი ყველაზე ეკოლოგიური ქსოვილია.

   დიახ, ჭინჭრის ბოჭკოსგან ძაფს ამზადებენ, ჭინჭრის სტრუქტურა კი სელის მსგავსია ფოთლებისგან კი მწვანე საღებავი მზადდება, რომელსაც ფარმაცევტულ და პარფიუმერულ მრეწველობაში იყენებენ.
   ჭინჭრის ბოჭკოსგან ნართის დამზადების პროცესი ძალზე შრომატევადია. ბოჭკოს ბევრი დამუშავების ეტაპი უნდა გაიაროს. ეს ბოჭკო არ გამოიყენება თავისთავად, რადგან 4,5 კგ ჭინჭარი საშუალოდ 20-30 გრ ძაფს იძლევა.  ხშირად მას სხვა ბოჭკოებთან, კეროდ შალთან და ბამბასთან, კომბინაციაში იყენებენ. ასეთი ნასეთი ნართისგან დამზადებულ პროდუქტებს აქვს კარგი ჰიგიროსკოპია და სიმსუბუქე, მოქსოვილი სამოსი კარგად ინარჩუნებს ფორმას. ჭინჭრის ღეროები გამოიყენება უხეში ბოჭკოს დასამზადებლად, მის ბოჭკოს თოკის დასამზადებლადაც ხმარობენ.

   ჭინჭრის ტანსაცმლის უარყოფითი მხარეა ფერის შეზღუდვა. ტექნოლოგიურად რთულია ძაფის შეღებვა მკვეთრ ფერებში. მანამდე ისინი ხახვით, ყვავილების სხვადასხვა დეკორაციებით იღებებოდა. ნართის ფერები არაა ნათელი. ახლაც კი, მაღალი ტექნოლოგიისა და პროგრესის ეპოქაში, ჭინჭრის ნართი ვერ დაიკვეხნის ნათელი დიაპაზონით ყველა ფერი არის პასტელის ფერებში, თავად ბოჭკოს სტრუქტურის გამო,თუმცა სხვა ბოჭკოებთან  კომბინაციაში ძაფი გამოდის ძალიან ლამაზი ფერის, მსუბუქი და  ადვილად მოსაქსოვია.

ჭინჭრის ნართი:

• ჰიპოალერგიულია

• არ ელექტროვდება

• ჰიგიენურია

• მსუბუქია

• ჰიპოალერგიულია

• ჰიგიენურია

• ჰაერის კარგი გამტარიანობა აქვს ანუ კარგად „სუნთქავს“

• შეიწოვს ტენს.

• აქვს ანტისეპტიკური და სოკოს საწინააღმდეგო მოქმედება

• კარგად უხდება მატყლის და ბამბის ბოჭკოებს;

• ბოჭკოსგან დამზადებული ტანსაცმელი არ იკუმშება და არ იჭიმება

რა შეიძლება მოიქსოვოს მისგან?

ნასკები, წინდები, საზაფხულო და საგაზაფხული ტოპები,ინტერიერისთვის ნივთები და აქსესუარები, კალათები,ხალიჩები,ხელთათმანები 

პეხორკას ჭინჭრის დადებითი მხარეები

• მიუხედავად იმისა, რომ ნართი ერთი შეხედვით უხეშია და ხისტია, გარეცხვის ან სველი წესით დაუთუების გამოყენების შემდეგ ის ბევრად რბილი ხდება!

• სტრუქტურა კი სელის მსგავსია.

• აქვს სამკურნალო თვისებები (ამის შესახებ თავად მწარმოებელი და მრავალი წყარო წერს კვლევა არ წამიკითხავს)

• 100% ბუნებრივი შემადგენლობა, 100% ჭინჭარი

• იდეალურია როგორც ჩხირებით ქსოვისთვის, ასევე ყაისნაღით ქსოვისათვის

• ნართი არ იჭიმება, არ იკუმშება.

• ამ ნართის პროდუქტი კარგად ინარჩუნებს ფორმას

• შეღებილი არის კარგად, გარეცხვის შემდეგ ფერი არ გასდის

• პეხორკას ფერთა ფართო პალიტრა აქვს და არის ნათელი ფერებიც კი.

• ჭინჭრის ნართი მთლიანად ეკოლოგიურად სუფთა და ჰიპოალერგიულია

პეხორკას ჭინჭრის უარყოფითი მხარეები

• ერთი შეხედვით ნართის გორგალი საკმაოდ უხეშია და ხისტია

• თხელი ძაფია. ჩხირებით მოქსოვეთ ორმაგი ძაფით. მაგრამ ამის გამო პროდუქტი დამძიმდება.

• თუ ძაფი დასველდა, შეიძლება თივის სუნი ჰქონდეს, შემდეგ ის ქრება, გარეცხვის ან სველი წესით დაუთუების გამოყენების შემდეგ ,მაგრამ ქსოვის პროცესში სოფლის სუნი შეიიგრძნობა

• რეზინი არ არის ელასტიური, ვერ იჭერს რეზინი ფორმას, მაგრამ ნიმუში კარგად გამოიყურება

• იქსოვება, რა თქმა უნდა, არც თუ ისე სწრაფად პროდუქტი ამ ნართისგან. პირველი, რადგან ნართი თხელია. და მეორე, ნართი განშრევებულია (სტრატიფიცირებული), რომ ბევრი დრო იხარჯება ქსოვისთვის

• მიუხედავად იმისა, რომ ნართი მცენარეული წარმოშობისაა, მას აქვს პილინგისადმი მიდრეკილება, დროთა განმავლობაში, ნაქსოვზე წარმოიქმნება პატარა ბუსუსები და საჭირო იქნება მისი გაცლა.

თეთრი  რამი

       RA - Ramie – რამი, ჭინჭრის ბოჭკო.რამი-ჭინჭრისგან დამზადებული ბოჭკოა. რამს უწოდებენ ჩინურ ჭინჭარს (თეთრი რამი),რომელიც ჩვეულებრივი ჭინჭრისგან განსხვავებით არ შუშხავს ხელს. ჭინჭარი - ეს არის ცელულოზის ბუნებრივი ბოჭკო. სინამდვილეში, ეს არის ქსოვილი ჩინური ჭინჭრის ბოჭკოებით. სტრუქტურა კი სელის მსგავსია. ხალხი დიდი ხანია აფასებს თეთრი რამის ბოჭკოების სიძლიერეს, ჩინურ ჭინჭარს ფართოდ იყენებდნენ საბაგიროების დასახვევად.

   ჩინური ჭინჭარი დიდი ხანია ცნობილია, როგორც დაწნული კულტურა. მცენარეს 6 ათასზე მეტი წლის განმავლობაში იყენებდნენ ულტრა გამძლე და ტენიანობის მდგრადი ბუნებრივი ქსოვილების წარმოებისთვის. ითვლება, რომ თეთრი რამი ერთ-ერთი ყველაზე მსუბუქი და დელიკატური მასალაა. ამავე დროს, ჩინური ჭინჭარი სელისგან ორჯერ ძლიერია, ხუთჯერ ძლიერი, ვიდრე ბამბა.

   თეთრი რამის ბოჭკოები ხასიათდება მნიშვნელოვანი ზომებით: ღეროების სიგრძე 15 სმ-დან 40 სმ-მდე, თეთრეულის (მაქსიმალური სიგრძე 3,3 სმ) და კანაფის (მაქსიმალური სიგრძე 2,5 სმ) ბოჭკოებთან შედარებით. ჩინური (Boehmeria nivea) ჭინჭრის ბოჭკოვანი დიამეტრი 25 მიკრონიდან 75 მიკრონამდე აღწევს. თითოეულ ცალკე აღებულ თეთრ რამის ბოჭკოს შეუძლია გაუძლოს დატვირთვას 20 გრამამდე (შედარებისთვის: საკმაოდ ძლიერი ბამბა - მხოლოდ 7 გრამამდე). ჩინური ბოჭკოვანი ჭინჭარი დიდი ხნის განმავლობაში ქსოვის ნედლეულად მსახურობდა

    ჩინური (Boehmeria nivea) ჭინჭარი არის მრავალწლიანი ბალახი, რომელსაც ასევე აქვს მრავალი სხვადასხვა სახელი: რამი; რამი თეთრი; თოვლის თეთრი ბემერია; ჩინური; აზიური . მექსიკელებმა შეაქეს ჩინური ჭინჭრის ბოჭკოებისგან დამზადებული ქსოვილი აბრეშუმისებრი ბზინვისთვის, ხოლო ბრიტანელები და ნიდერლანდები გამძლეობისთვის. ევროპამ და ამერიკამ გაცილებით გვიან შეიტყვეს, თუ რაში გამოიყენება რამი, აზიური ჭინჭარი. თანდათანობით, ხალხმა დაიწყო სამრეწველო კულტურების მოყვანა სამრეწველო მიზნებისთვის საფრანგეთში, მექსიკაში, რუსეთში.

   ცნობილია, რომ ჩინური ჭინჭრის მსგავსი, გამძლე ქსოვილები რუსეთში ჩამოიტანეს ელიზაბეტ I- ის დროს. ამავე დროს, აზიურმა თეთრმა მასალამ მოიგო საფრანგეთის, ინგლისის, ჰოლანდიისა და ნიდერლანდების მოდის მოყვარულთა გულები. ცნობილია, რომ საფრანგეთის სამკერვალო მოდურ სემინარებში კუნძულ ჯავის ქსოვილს "ბატისტს" უწოდებდენ. 

   ძველად ჩინურ ჭინჭრის ქსოვილს ხელით ქსოვდნენ. დღეს თანამედროვე მანქანებს იყენებენ ეკოლოგიური მასალების წარმოებისთვის. თავისი უნიკალური ბუნებრივი თვისებების გამო, რამი მრავალმხრივი ნედლეულია: * ჯინსის ქსოვილები; * აფრები; * თოკები; * მაღალი ხარისხის ქაღალდი ბანკნოტების დასაბეჭდად; * ელიტური ქსოვილები  * თეთრეულის ქსოვილები.

თანამედროვე მსოფლიოში თეთრი რამის მთავარი გლობალური მწარმოებლები არიან სამხრეთ კორეა, ტაილანდი, ბრაზილია, ჩინეთი თეთრი რამის ჭინჭარს ბევრი სარგებელი აქვს:

•  სუნთქავს 
• ჰაერს კარგად ატარებს 
• ტენიანობის შეწოვა
• ბაქტერიციდული
• კარგად უხდება მატყლის და ბამბის ბოჭკოებს;
• ჰიპოალერგიულია,
• ჰიგიენურია
• აქვს აბრეშუმის მსგავსი ბზინვარე ზედაპირი
• კარგად იღებება და ღებვის შემდეგ არ კარგავს ბზინვარებას.

   დღეისათვის რამის ბოჭკო ელიტური ნაწარმის მოსაქსოვად გამოიყენება. ხშირად მას სხვა ბოჭკოებთან, კეროდ შალთან დაბამბასთან, კომბინაციაში იყენებენ.

ასეთი ნართისგან მოქსოვილი სამოსი კარგად ინარჩუნებს ფორმასა და ბზინვარებას,ამასთან ცვეთამედეგია. ჭინჭრის ბოჭკო გამოიყენება უმაღლესიხარისხის ჯინსის ქსოვილებშიც. ის მნიშვნელოვნად უფრო იაფია ვიდრე სელი, ხოლო მისი წარმოება არ აბინძურებს გარემოს

ჯუთი

ჯუთი (ლათ. Córchorus) — ბუჩქოვანი, ნახევრად ბუჩქოვანი მცენარე,რომლის ღეროდან შესაძლებელია ბოჭკოს წარმოება. ჯუთი ეგზოტიკური საფეიქრო მასალაა. მას ხშირად„ოქროს ბოჭკოს უწოდებენ“. იზრდება აზიის,აფრიკის, ამერი კისა და ავსტრალიის ტროპიკებში. აშენებენ ერთწლიან მცირენაყოფიან ჯუთს და გრძელნაყოფიან ჯუთს.

ჯუთი ხასიათდება ჰიგროსკოპიულობით, რომლითაც სხვა საფეიქრო ბოჭკოებს უსწრებს.ჰაერის მაღალი ტენიანობის დროს ჯუთი იწოვს 30% ტენს და ამ დროს ორგანოლეპტიკურად მშრალია.

ჯუთს ასევე ახასიათებს მაღალი სიმტკიცე, გააჩნია კარგი სართავი თვისებები,  იაფია. ჯუთი არის ეკოლოგიურად სუფთა და ნატურალური მასალა. ის არ იწვევს დაბინძურებას სხვადასხვა ხელოვნური მასალების მსგავსად. ჯუთის მასალა არის მტკიცე, გამძლე, მსუბუქი და რაც მთავარია ძალიან ლამაზი.

მშრალი ღეროს ბოჭკოების 20-25% გამოიყენება ტექნიკურ წარმოებაში, შეფუთვაში, ავეჯის ქსოვილების წარმოებაში, ხალიჩებში. გამოიყენება სხვადასხვა ტიპის პროდუქტების დამზადებისთვის,დეკორაციისთვის როგორებიცაა: ჯუთის ძაფები, თოკები, ჯუთის ჩანთები, ჯუთის ტომრები, ჯუთის ხალიჩები და სხვა. ფართოდ იყენებენ ავეჯის დამზადებისა და მოსართავად. ბოჭკოვანი მცენარეები ფართოდ გამოიყენება ტექსტილის ინდუსტრიაში

ჯუთის დადებითი მხარე

• საინტერესო ტექსტურა - იყენებენ დიზაინერები საინტერესო იდეების შესაქმნელად;

• ჰიგროსკოპიულობით,

• ჰაერის გამტარიანობა - განსაკუთრებით მარცვლეული კარგად ინახება ასეთი ქსოვილისგან დამზადებულ ჩანთებში;

• ქსოვილი არ იჭიმება;

• მტკიცე და გამძლეა, ასეთი ქსოვილისგან დამზადებული ტომრები უძლებს დიდი წონის დატვირთვას;

• არ ელექტროვდება,

• არის ჰიპოალერგიული

• მაღალი ჰიგიროსკოპია - როდესაც სველია, ქსოვილი სწრაფად შრება

ჯუთის უარყოფითი მხარე

• მასალის სიმშრალე და მტვრევადობა - ეს განსაკუთრებით იგრძნობა იაფი ნედლეულის ქსოვილებზე;

• სხვა ნედლეულისგან დამატებითი ძაფებმა შეიძლება გარკვეულწილად შეცვალოს ქსოვილის თვისებები.

ბანანი მანილის ქერლი (აბაკა, ბანანის ბოჭკო)

საფეიქრო ბანანს (ბანანის ბოჭკოს) (ლათ. Musa textilis), ან ხშირად მანილის ქერელს უწოდებენ – აბაკას.

აბაკა (ესპ. abacá ) მანილის ქერლი მცენარეული ხისტი ბოჭკოა, რომელიც მიიღება ბანანის ოჯახის ტროპიკული მცენარის პალმის ფოთლების გადამუშავებით ანუ ფოთლის ბუდისაგან მიიღება უბრალო ბოჭკო, რომელსაც, მცენარის მსგავსად, „აბაკას“ უწოდებენ. — მისი სამშობლოა ფილიპინები.

ევროპულ ყოფაში მცენარე 1768 წელს შევიდა, როდესაც ესპანელებმა დაიწყეს მისი მოყვანა ბოჭკოს ექსპორტის მიზნით. თავდაპირველად იგი მხოლოდ ფილიპინებზე მოჰყავდათ, მოგვიანებით გავრცელდა ინდონეზიაში, აგრეთვე ცენტრალური ამერიკის ქვეყნებში (კოსტა-რიკა, ჰონდურასი).

იმის მიხედვით თუ მცენარის ფოთლის რომელი ნაწილიდან ამზადებენ ბოჭკოს, განასხვავებენ სამი ხარისხის მანილის ქერელს.

• ფოთლის შიგა მხარის გვერდითი ნაწილებიდან ყველაზე წმინდა ღია ყვითელი ფერის ბოჭკო მიიღება. ეს ყველაზე კარგი ხარისხის ბოჭკოა.

• ფოთლის გვერდითი ნაწილიდან მიიღება საშუალო სისქის მოყავისფრო ყვითელი ფერის ბოჭკო. ის საშუალო ხარისხისაა.

• ყველაზე ცუდი ხარისხის ხისტი ბოჭკო მუქი ფერისაა. ის მიიღება ფოთლის გარეთა ნაწილისაგან.

მანილის ქერელის (აბაკას, საფეიქრო ბანანის) წარმოება სამი სტადიისგან შედგება:

1. ფოთლის პირველი და მეორე შრეების მოცილება;

2. მიღებული მასალიდან ბოჭკოს ამოღება;

3. ამოღებული ბოჭკოების გაშრობა. გაშრობის პირობები მნიშვნელოვან ზემოქმედებას ახდენენ ბოჭკოს სიმტკიცესა და ხარისხზე.

ამის შემდეგ ბოჭკოები გამოიყენება საფეიქრო მრეწველობაში ყოველგვარი დამატებითი გადამუშავების გარეშე, დართვის პროცესის გარეშეც კი.

მანილის ქერელის (აბაკას, საფეიქრო ბანანის) ბოჭკოს სიგრძე შიძლება იყოს 100-500 სმ. ის ხარისხით გაცილებით ჯობს ლაფნისგან მიღებულ ჩვეულებრივ ქერელს, ის ჰიგროსკოპიულია, კარგად იღებება ახასიათებს თანაბარი სიწმინდე ბოჭკოს მთელ სიგრძეზე. იყენებენ გვარლების, საზღვაო ბაგირების (მდგრადია მარილიანი წყლის მიმართ), თევზსაჭერი ბადეების დასამზადებლად. მცენარის ბოჭკოვანი ნაწილი შემოდის 18–24 თვეში, შემდეგ მას ქერქს აცლიან და მზეზე აშრობენ; წარმოებაში მისი გამოყენება დამატებითი დამუშავებისა და დართვის გარეშეა შესაძლებელი.

დღესდღეობით ამ ბოჭკოს ეგზოტიკურ მატერიალია,და დიზაინერები თავიაანთ სამუშაოში და იდეებში იყენებენ მას.

 https://magic-wool.com/catalog/yarn_banana/14.html

ამ საიტში საკმაოდ კარგადაა აღწერილი ინდური ბანანის ნართის დახასიათება.ეს ნართი გამოიყენება აპლიკაციებში, დაწნათ კალათები, შეიძლება გააფორმოთ ადიელები, პლედები, საწოლები, დივნები  და  სხვა